Η Λαπαροσκοπική χειρουργική ή Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική είναι τρόπος χειρουργικής επέμβασης.Αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις – από αρκετούς θεωρείται η σημαντικότερη – της Γενικής Χειρουργικής κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα, που αναπτύχθηκε κυρίως τη δεκαετία του 1990 με την χρήση των οπτικών ινών και της τεχνολογίας βίντεο. Έως το 1987, έτος που για πρώτη φορά έγινε η πρώτη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή από τον Philippe Mouret, η λαπαροσκόπηση δεν χρησιμοποιούνταν από τους χειρουργούς. Από τότε όμως, η ενδοσκοπική αυτή τεχνική έχει οδηγήσει σε επανάσταση στην πρακτική εφαρμογή της χειρουργικης. Οι χειρουργικές επεμβάσεις όταν γίνονται με τη μέθοδο της λαπαροσκόπησης, παρουσιάζουν τα εξής πλεονεκτήματα:
-Μη σημαντικό χειρουργικό τραύμα
-Μεγέθυνση εικόνων 10-15 φορές και καλύτερος φωτισμός,
-Μικρότερη απώλεια αίματος,
-Μικρότερος χειρουργικός τραυματισμός επί των ιστών, με αποτέλεσμα γρήγορη ανάρρωση και γρήγορη έξοδο από το νοσοκομείο,
-Έλλειψη μετεγχειρητικών επιπλοκών που έχουν σχέση με το τραύμα (διαπύηση, διάσπαση, κήλη κ.λπ.),
-Μεγάλη ελάττωση μετεγχειρητικού άλγους,
-Λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές,-Έλλειψη επαφής με το αίμα του ασθενούς, προφυλάσσοντας την χειρουργική ομάδα από την μετάδοση ιογενών λοιμώξεων όπως ηπατίτιδα και λοίμωξη με HIV.
-Μείωση της επίπτωσης δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων.
Στην λαπαροσκόπηση όλη η επέμβαση διενεργείται διά μέσου μικρών χειρουργικών τομών (minimal invasive surgery), διαστάσεων 5-10 χιλιοστών, αφού πρώτα διαταθεί η κοιλιά με ειδικό αέριο CO2 (δημιουργία πνευμοπεριτοναίου). Η αυτοφωτιζόμενη τηλεσκοπική κάμερα (λαπαροσκόπιο) και τα ειδικά εργαλεία (trocars) περνούν μέσα από τις χειρουργικές τομές επιτρέποντας στον χειρουργό να επισκοπήσει την κοιλιακή χώρα και την πύελο και εάν χρειαστεί να επέμβει και χειρουργικά (χειρουργική λαπαροσκόπηση), δηλαδή για να γίνει κατανοητό στον μη μυημένο, το λαπαροσκόπιο και τα trocars στην ουσία είναι <<σωλήνες>> που αποτελούν προέκταση των χεριών του χειρουργού, επιτρέποντας του να χειρουργεί και να κάνει χειρισμούς εξωτερικά της κοιλιάς.
Οι εφαρμογές της λαπαροσκόπησης στην Γυναικολογία είναι οι εξής:
-Διερεύνηση πυελικού άλγους και διερεύνηση υπογονιμότητας
-Διάγνωση και θεραπεία εξωμητρίου κύησης
-Διάγνωση και θεραπεία ενδομητρίωσης
-Αφαίρεση καλοήθων κύστεων ωοθηκών
-Εκπυρήνιση (αφαίρεση) ινομυωμάτων
-Υστερεκτομή ( αφαίρεση μήτρας μετά ή ανευ των εξαρτημάτων )
-Περιπτώσεις πρόπτωσης της μήτρας
Το χειρουργικό σύστημα da Vinci είναι το πρώτο σύστημα ρομποτικής χειρουργικής που εγκρίθηκε από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων και Υλικών (FDA) για την πραγματοποίηση επεμβάσεων. Είναι ένα προϊόν της Intuitive Surgical, το οποίο συνδυάζει τις λεπτές δεξιότητες του χειρουργού με τη ρομποτική τεχνολογία που ενισχύεται από ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Διακρίνεται σε τρία τμήματα: Το ρομπότ με τους ειδικούς βραχίονες, τον ενδοσκοπικό πύργο και τη χειρουργική κονσόλα. Ο χειρουργός κατευθύνει και συντονίζει το όλο σύστημα μέσω της χειρουργικής κονσόλας, έχοντας μπροστά του μια μεγεθυσμένη και τρισδιάστατη εικόνα του χειρουργικού πεδίου. Η χειρουργική κονσόλα διαθέτει λαβές, όπου τοποθετεί τα δάκτυλά του ο χειρουργός και κινεί τους ειδικούς μοχλούς σα να χρησιμοποιεί τα χέρια του. Κάθε κίνηση του χειρουργού αναπαράγεται με απόλυτη ακρίβεια και σταθερότητα στο χειρουργικό πεδίο από τους χειρουργικούς βραχίονες του ρομπότ, το οποίο τοποθετείται συνήθως στα αριστερά του ασθενούς. Εκεί βρίσκεται και η ομάδα του χειρουργού. Ο χειρουργός μέσω ειδικών φακών αντιλαμβάνεται το χειρουργικό πεδίο και συνομιλεί και συνεργάζεται με το ρομπότ και την υπόλοιπη χειρουργική ομάδα. Ο ενδοσκοπικός πύργος ελέγχου περιλαμβάνει δύο video cameras, σύστημα αυτόματης ρύθμισης εικόνας, video monitor υψηλής ευκρίνειας και άλλες χρήσιμες συσκευές.
Ο σχεδιασμός του χειρουργικού συστήματος da Vinci ξεκίνησε το 1995 και από το 2000 μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται σε περισσότερα από 350 νοσοκομεία παγκοσμίως, ενώ η χρήση του εξαπλώνεται με ταχύτατους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας των σημαντικών πλεονεκτημάτων του.
Ρομποτικά μπορούν να γίνουν:
– Κύστες ωοθήκης
– Υδροσάλπιγγα
– Εξωμήτριος κύηση
– Ινομυώματα
– Ενδομητρίωση
– Αφαίρεση της μήτρας – Ολική ή μερική υστερεκτομή
– Λύση συμφύσεων μεταξύ μήτρας – σαλπίγγων – ωοθηκών – εντέρου
– Ουρογυναικολογικά χειρουργεία
– Κακοήθεις όγκοι της μήτρας και του τραχήλου.
Σε αντίθεση με τη δισδιάστατη οπτική εικόνα που υπάρχει στη λαπαροσκόπηση, στη ρομποτική χειρουργική παρέχεται τρισδιάστατη έγχρωμη οπτική εικόνα, η οποία δίνει την αίσθηση ότι τα μάτια και τα χέρια του χειρουργού βρίσκονται μέσα στο σώμα της γυναίκας. Η εικόνα μέσω της κάμερας είναι πάντα σταθερή, διότι δεν την κρατάει ανθρώπινο χέρι, άρα δεν έχει φυσικό τρόμο (τρέμουλο). Τα εργαλεία έχουν αρθρώσεις όπως ακριβώς και το χέρι και ο καρπός του χεριού, καθώς και 7 βαθμούς ελευθερίας κινήσεων των άκρων των εργαλείων, με αποτέλεσμα να παρέχονται απόλυτη ευελιξία και ακρίβεια των κινήσεων του χειρουργού σε επίπεδο χιλιοστού. Η τοποθέτηση ραμμάτων γίνεται με μεγάλη ευκολία και απόλυτη ακρίβεια στο εσωτερικό του σώματος της ασθενούς. Κατά τις χειρουργικές επεμβάσεις παρουσιάζεται πολύ συχνά τρόμος στα χέρια του χειρουργού – γυναικολόγου, ειδικά όταν είναι μεγάλης διάρκειας. Το ρομπότ προκαλεί εξάλειψη του φυσικού αυτού τρόμου του χεριού μέσω ενός ηλεκτρονικού φίλτρου. Τέλος, η εργονομικά αναπαυτική θέση του γυναικολόγου στη χειρουργική κονσόλα προσφέρει ελαχιστοποίηση της φυσικής του κόπωσης.
Η υστεροσκόπηση είναι μια πρωτοποριακή μέθοδος εξέτασης της ενδομητρικής κοιλότητας (εσωτερικό της μήτρας). Με την υστεροσκόπηση εξετάζεται το εσωτερικό της μήτρας με μεγάλη ακρίβεια και αξιοπιστία και αποτελεί διαγνωστική αλλά και θεραπευτική μέθοδο της υπογόνιμης γυναίκας. Η υστεροσκόπηση πραγματοποιείται τις περισσότερες φορές για τη διάγνωση και τη θεραπεία της αιμορραγίας της μήτρας ή της βαριάς έμμηνου ρύσεως. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να προκληθούν όχι μόνο λόγω ορμονικής ανισορροπίας, αλλά επίσης εξαιτίας καλοηθών αναπτύξεων όπως οι καλοήθεις όγκοι – ινομυώματα ή οι πολύποδες. Άλλες καταστάσεις που μπορεί να διαγνωσθούν ή να θεραπευθούν με την υστεροσκόπηση είναι η υπογονιμότητα καθώς και άλλες διαταραχές όπως η μη φυσιολογικά επώδυνη έμμηνος ρύση, η μετεμμηνοπαυσιακή αιμορραγία, η μη τακτική ή ασυνήθιστα ελαφριά έμμηνος ρύση, ανωμαλίες της μήτρας, όπως το διάφραγμα, οι καθ’ έξιν αποβολές, ο πυελικός πόνος και η αφαίρεση ενδομήτριων συσκευών όπως το αντισυλληπτικό σπείραμα (IUDs). Η υστεροσκόπηση είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία και πραγματοποιείται χωρίς τομές μέσα σε λίγα λεπτά. Ο μεταεπεμβατικός πόνος είναι αμελητέος και η ασθενής επανακτά τη φυσιολογική της δραστηριότητα την ίδια ημέρα.